KANGAL (KARABAŞ VE AKBAŞ’LARIN TARİHÇESİ

Kangal ve Akbaşlar Türk çoban köpekleri olup Asya Çoban Köpeği ailesindendir. Bu köpekler Anadolu’ya Oğuz Türkleri’nin 250 yıllık göçleri sırasında gelmişlerdir.Hayvan yetiştiriciliği konusunda oldukça başarılı olan Oğuz Türkleri, İran Horasan bölgesine geldiklerinde, daha önce bu bölgeye Kuzey Asya’dan getirilerek sıcak ve rutubetli iklime uyum göstermiş Akbaş ve Karabaş’ların melezlemelerini yaparak bugünkü Anadolu iklimine uyumlu nesilleri geliştirmişlerdir.Küçük baş hayvan yetiştiriciliği ile uğraşan Oğuz Türklerinde Kangal ve Akbaş’lar hayvan sürülerinin ve kendi yaşam alanlarının korunmasında kullanılmıştır.

KANGAL (KARABAŞ IN MORFOLOJİK IRK ÖZELLİKLERİ

Kangal köpeğinin vücut yapısı aslanı andırır.Kuyruğu kıvrımlı, yukarı doğru kalkık ve halka biçimindedir. Kök kısmı kalın, uç kısmı çok ince olmayan bu kuyruk gövde renginden biraz daha koyudur. Kuyruğun halka şeklinde ve , kök ve üst kısmının siyah kırçıllı, en uç kısmının ise beyaz ya da siyah olması iyi özellik sayılır.

Yüzün burun kısmından alına doğru az veya çok karalığı, Karabaş ırkının belirleyici özelliğidir. Kangallarda kafa iri, alın kısmı geniş ve yüksek, çene kalın ve güçlü, dişler çok iridir. Çene ve burun orta uzunlukta, burun küt, kulaklar üçgen şeklinde, büyükçe, kafaya yapışacak şekilde aşağı sarkık ve siyah dalgalı görünümdedir. Gözler oval, genelde siyah ve kahve rengi olup etrafı siyahtır. Boyun hafifçe eğik, adaleli, kısa ve başa yakın genişliktedir. Gövde kirli beyaz , bazen gri bazen de açık kahverengi kırçıllıdır. Göğüs oldukça geniş ve adaleli olup rakibine ilk saldırıda kullandığı silahıdır. Kalça oldukça küçük olup, boyun yüksekliğindedir. Bel ince, karın içeri çekiktir. Ön bacaklar oldukça kalın ve adaleli olup kavgada kullandığı önemli silahlardan biridir. Arka bacaklar, ön bacaklar kadar kalın olmamakla birlikte, daha uzun olup, düşmanını biran önce yakalamada büyük avantaj sağlar. Ayaklar iri, yere basan kısmı uzunca, parmaklar bombeli ve siyahtır. Ayakların tümü veya dizden yukarısı gövdesinin rengindedir. Ön ayak parmakları dört adet olup kalın ve küt tırnaklıdır. Tabandaki tırnaksız olan beşinci yassı parmak topuk görevi yapar. Bazılarında, ayak pençesinin üzerinde de bir tırnak bulunabilir. Bu tırnak arka ayaklarda çift olabilmektedir. Bedeni kısa ve sık tüylerle kaplı olup bozdan çelik rengine kadar farklılık gösterir. Göğüste beyaz bir madalyon bulunabilir. Yüzündeki Kangal beni ya da benleri ile üst damağındaki siyah leke Kangal’ın soy saflığının garantisidir.

Beden ölçüleri şu şekildedir:

Ağırlık Kalça Yüksekliği

Erkek 45 - 70Kg 70 - 85cm

Dişi 40 - 60Kg 60 - 75cm

AKBAŞ’IN MORFOLOJİK IRK ÖZELLİKLERİ

Akbaş, iri cüsseli, atletik yapılı, dururken ve hareket halinde son derece güzel ve zariftir. Kafa iri, hafifçe basık, burun Kangala göre biraz uzunca, ucu siyah ve kütçe, üst dudaklar hafif sarkıktır. Gözler badem şeklinde, kahve rengi tonlarda, zeki ve yumuşak bakışlıdır. Kulaklar irice üçgen şeklide, kafaya yapışacak şekilde sarkıktır. Boyun orta uzunlukta kalın ve kaslıdır. Göğüs geniş ve kaslı, göğüs kafesi derindir. Ön bacaklar kalın kemikli ve adaleli olup birbirine paraleldir. Arka bacaklar adaleli ve ön bacaklara göre daha uzuncadır. Ayakların yere basan kısımları uzuncadır. Bazılarında, Kangallarda da olduğu gibi pençe tırnağı bulunabilir. Kalça ve bel dar, karın içeri çekiktir. Gövde uzun ve atletik görünümdedir. Kuyruk kalın, uzun ve yukarıya kalkık halka şeklindedir.Tüyler başta ve bacaklarda oldukça kısa ve yumuşak, boyun, sırt ve kuyrukta daha uzun ve sert yapılıdır. Renk istisnasız olarak, bu türün tamamında beyazdır. Kulak üstleri, omuz ve sırt bal köpüğü olabilir.

Beden ölçüleri şu şekildedir:

Ağırlık Kalça Yüksekliği

Erkek 45 - 65Kg 70 - 85cm

Dişi 40 - 55Kg 60 - 75cm

KANGAL VE AKBAŞ’IN FİZYOLOJİK ÖZELLİKLERİ

Vücut ısısı : 38-39 C Kızgınlık : Senede iki defa ortalama 21 gün.
Solunum sayısı : 10-40/dk Çiftleşme zamanı : Kızgınlığın 9-13 üncü günü.
Nabız : 70-130/dk (yavrularda 200 e kadar çıkabilir) Gebelik süresi : 58-63 gün.

Vücut gelişiminin tamamlanması : 15 ay.


YAVRULARDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

VERİLMEYECEK GIDALAR:
Çok yağlı yiyecekler : Yağlı et ve et suları , tavuk derisi, yağlı salça v.b..
Sert ve kılçıklı yiyecekler : Tavuk kemiği, pirzola kemiği, kılçıklı balık, sucuk parçaları, sert ekmek kabukları v.b..
Tatlı yiyecekler : Çukulata, pasta, baklava ve diğer tatlılar.
Baklagiller : Kuru fasulye, nohut v.b.
Diğer : Patates, ıspanak, patlıcan, domates, çilek, bulgur pilavı, sulandırılmamış süt ve sıcak, soğuk, salçalı ve baharatlı yiyecekler.

VERİLEBİLİR GIDALAR :
Hazır yavru köpek mama ve konserveleri, pirinç ile pişirilmiş ince kıyılmış sebze ve yağsız kıyma, pirinç pilavı, peynirli yada kıymalı makarna, pirinç çorbası, sebze çorbaları, tavuk eti, yağsız kıyma, suda pişmiş kılçıksız balık, yoğurt, peynir, ayda bir güzel pişirilmiş karaciğer, haftada iki kez yumurta sarısı ve bal.

DİĞER HUSUSLAR:
Tüm aşıları tamamlanana kadar dış ortamla ve başka evcil hayvanlarla temas ettirilmemeli, yıkanmamalıdır. Üç aylıktan önce eğitime başlanmamalıdır.Eğitim sırasında kesinlikle sert davranılmamalıdır.
Temel Özellikleri
Cüsseli, sağlam yapılı ve hareketli bir köpektir. Dikkatli köpek yetiştiriciler tarafından geçmişten gelen vahşi özellikleri başarıyla giderilmiştir. Günümüzde dengeli ve nazik bir hayvandır. özellikle çocuklarla arası iyidir. Eğitilise, suçlulara olağanüstü bir kavgacılıkla saldırır.

18. yüzyılda şöyle tarif edilmiştir: "Mastiff'in karşısında köpek, bir arslanın karşısındaki kediye benzer."

Neler Yapar?
Geçmişte gösterilerde kullanılan, kana susamış bir savaş köpeğiydi. Daha sonra, sürüler ve ıssız yerlerdeki fabrikaları korumak için kullanıldı. Günümüzde insana eşlik etmesinin yanında, hala bekçi ve muhafız köpeği olarak da kullanılmaktadır.

Kökeni
Avrupa'ya Fenikeliler tarafından getirilen, Tibet Mastiff'inden türetilmiştir. Kısa süre içinde Büyük Britanya'nın yerlisi olmuş ve büyük değer kazanmıştır.